Dünyada Eşitsizlik
Yeryüzünde insan hakları evrensel beyannamesinde de belirtildiği gibi her insan için istenen adil ve eşit bir yaşam olmasına rağmen ne yazık ki tüm dünyada eşitsizlik denilen de bir olgu vardır. Şartlar ne olursa olsun, dünyada ne kadar ciddi gelişmeler yaşanırsa yaşansın, teknoloji ne kadar ilerlerse ilerlesin eşitsizliğin önüne özellikle globalleşme bu kadar ileri düzeye ulaşmış iken hali hazırda mümkün görünmemektedir.
Eşitsizlik Kavramı Tam Olarak Nedir?
Her ne kadar insan hakları evrensel beyannamesi olsa da, her ülkenin kendi kuralları ve yasaları da olsa kimi zaman eşitsizliğin önüne geçilememektedir. Tam da bu noktada önce eşitsizlik nedir sorusunun yanıtını vermek gerekir. Öncelikle eşitsizliğin son derece kapsamlı olgu olduğunu ifade etmek gerekir. Eşitsizlik kendi içinde alt başlıklara ayrılan bir kavramdır. Eğitim eşitsizliği, gelir eşitsizliği gibi. Sözcük anlamı olarak bakıldığında iki değer arasında olan farkı ifade eder.
Sosyoloji de başlı başına ele alınan birçok bilim insanının da bu konuda fikrini beyan ettiği bir olgudur. Dünden bugüne her zaman için eşitsizlik kavramı olmuştur.
Eşitsizliğin En Çok Görüldüğü Ülkeler
Bugün gelinen nokta itibarı ile dünyada eşitsizlik hem az gelişmiş, hem de ileri düzeyde de olan ülkelerde de farklı alanlarda görülebilmektedir. Amerika Birleşik Devletleri gerek sağlık alanında, gerek eğitim alanında eşitsizliğin en yoğun olduğu ülkelerin başında gelir. Amerika’da her şey özellikle sağlık ve eğitim ücretli olduğu için aradaki uçurum ciddi anlamda açıktır. Bu da beraberinde eşitsizliği getirmektedir.
Yine bir Amerika kıtası olan Meksika’da yapılan araştırmalara göre eşitsizliğin en yoğun olduğu ülkeler arasında gelir eşitsizliği noktasında ilk sıralarda gelen bir diğer ülkedir. Bu bağlamda Amerika kıtasında gelir eşitsizliğin tam tersi olarak en az olduğu ülke ise Kanada’dır.
Avrupa kıtasında gelindiğinde Sırbistan öne çıkmaktadır. Total olarak bakıldığında dünyada eşitsizliğin tüm alanlarda en çok Ortadoğu ülkelerinde sonrasında ise tahmin edilebileceği gibi Hindistan’da olduğu görülür. Hindistan hali hazırda kast sisteminde olan bir ülkedir. Bu da eşitsizliğe yol açan faktörler arasındadır. Ülkemizde son yıllarda gelir eşitsizliği azalmaya başlarken eşitsizliğin genel anlamda en az olduğu ülkeler ise Avrupa ülkeleridir.
Eşitsizliğin Başlıca Nedenleri Nelerdir?
Genel anlamda bakıldığında dünyada eşitsizlik kavramının nedenleri şu şekilde sıralanabilir.
- Pandemi dönemi açısından bakıldığı zaman pandemi sürecinin insanların yaşamına olumsuz olarak yansımasından dolayı şu süreçte değişimler yaşanmakta bu da krize yol açmaktadır.
- Bunun yanında aynı topraklarda farklı etnik kimliklerde insanların bir arada yaşaması eşitsizliğe yol açan faktörler arasında yer alır. Dil olgusu eşitsizliğe yol açan en temel faktörler arasındadır.
- Genel anlamda bakıldığında aynı topraklarda yaşayan tüm insanlara aynı kalitede eğitim ve sağlık hizmetlerinin sunulmaması da eşitsizliği tetikleyen argümanlar arasındadır. Parası olanın daha iyi bir eğitim alması ileride onu daha şanslı hale getirmekte bu da beraberinde eşitsizliği getirmektedir.
- Ünlü bir yazarın sözünde de ifade ettiği coğrafya kaderdir parametresi göz önüne alındığında Afrika’da doğan bir çocuk ile İskandinav ülkelerinde doğan çocuk arasında ciddi anlamda doğuştan bir eşitsizlik mevcuttur.
Son olarak kapitalist bir dünya düzeninde eşitsizliğin daima olacağını da ifade etmek gerekir.
Eşitsizliğin Önlenmesi İçin Yapılabilecek Olanlar
Her ne kadar eşitsizliği tamamen dünyanın hiçbir yerinde tamamen ortadan kaldırmak mümkün olmasa da yerel ölçekler ile eşitsizliklerin nedeni belirlenmeli ve ona uygun adım adım da olsa eşitsizliği gidermek için kısa vadeli ve orta vadeli adımlar atılmalıdır. Bu da tamamen alanında uzman kişilerin birlikte atması gereken bir adımdır.