Ermenistan ve Azerbaycan Arasında Yaşanan Olaylar

İki ülke arasındaki sorun ne zaman başladı? 20. Yüzyılın başlarında Ermenistan’ın, Azerbaycan toprakları olan Dağlık Karabağ’ı işgal etmesi üzerine başlayan bu sorun, 1992’den bu yana devam etmektedir. 4 bin 400 kilometrekarelik bu alan Ermenistan’ın işgali altında.

Sovyet Rusya’nın Azerbaycan’a bağlı özerk bir bölge statüsü verdiği Dağlık Karabağ, 1992 yılında Ermenistan tarafından işgal edildi. 2 yıl süren bu çatışmalarda 30 bin insan hayatını kaybetti ve yüzlerce ocak söndü. 1994 yılında ateşkes imzalandı lakin bu bir çözüm olmadı.

Ermenistan ve Azerbaycan Açısından Tarihsel Süreç

1922’de Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’ne katılan, Azerbaycan ve Ermenistan, o dönemden bu zamana bir çatışma içerisindeydi. Bu iki bağımsız devletin arasında kalan ve sorun teşkil eden  Dağlık Karabağ, 1923’te Azerbaycan’a bağlı özerk bir bölge olarak ilan edildi.  Şuan üzerinde bir devlet oluşturulmuş olsa da o devleti tanıdığını ilan eden bir ülke yok.

Moskova’nın aldığı bu karar Ermenistan tarafından hiçbir koşulda kabul edilmedi. 1980’ler de Sovyet Birliği’nin dağılmaya başlaması ile Dağlık Karabağ sorunu da uyuduğu uykusundan uyandırıldı.

Moskova’nın hâkimiyetini eskisi kadar göremeyen Dağlık Karabağ’da örgütlenmiş Ermeniler, Türklerin memnuniyeti için Dağlık Karabağ’ın Ermesitan’a verildiğini öne sürerek Bakü yönetiminden ayrılmayı talep ettiklerini bildirdi. Ekim 1987 tarihinde Erivan bölgesinde bu talep üzerine destekleyici gösteriler baş gösterdi. Gösterilerden bir süre sonra 18 Ekim 1987’den günümüze kadar uzayacak olan Azerbaycan-Ermenistan çatışmalarının ilk ayağı gerçekleşti. Dağlık Karabağ’ın Çardaklı Köyü’nde, Bakü yönetiminden ayrılmayı talep eden Ermeni nüfuslu bireyler, Azeri nüfusa saldırıda bulundu.

Çardaklı olaylarının ardından Ermenistan’da yaşamakta olan Azeriler Azerbaycan’a, Azerbaycan da yaşamını sürdüren Ermeniler de Ermenistan’a göç etmek durumunda kaldı.

Dağlık Karabağ Azerbaycan’ındır!

Uygulanan ateşkeslerin pek çok kez ihlal edildiği, binlerce cana mal olmuş Dağlık Karabağ yeniden alevlendi. 27 Eylül 2020’de Ermenistan, Azerbaycan’a hain bir saldırıda bulundu. Azerbaycan’ın başlattığı karşı taarruz önemli bir askeri başarı elde ederek, tarihe geçecek bir savunma oluşturdu. Azerbaycan’ın bu başarılı ilerleyişi karşısında etkisiz kalan Ermenistan ordusu geri çekilmek zorunda kaldı. Ancak bu geri çekilişin ardından orta menzilli füzelerle cephenin gerisinde bulunan sivilleri hedef aldı. Bu sivillere yönelik saldırı Moskova’nın açıkladığı ‘’insani ateşkes’’ sürecinde vuku buldu. Bu açıklamanın ertesi günü Azerbaycan’ın ikinci büyük şehri Gence vuruldu ve 10 kişi hayatını kaybederken 35 kişi de yaralandı.

Azerbaycan halkı için Dağlık Karabağ hasretle beklenen bir annenin çocuğu gibiydi. Şimdi ise Ermenistan’ın bu saldırısı onlar için bir kapı açtı. Dağlık Karabağ Azerbaycan’ındır diyerek cephede savaşan askerlere büyük bir umut oldu ve Ermenistan’ın stratejilerine rağmen büyük bir heyecan ve özveri ile Dağlık Karabağ’ı almayı hedefliyorlar. Azerbaycan halkı için büyük bir sevinç olacak bu savaş neticelendiğinde.

İzledikleri Taktik

Ermenistan görevlilerinden birinin yaptığı açıklama da ‘’ uyguladığımız bu taktikle sivilleri vurarak panik ortamı yaratmak istiyoruz’’ sözleri Ermenistan’ın soysuz ilerleyişini gözler önüne serdi

Uluslararası Etkili Ülkelerin Tavrı

Rusya, Amerika, Fransa gibi destekçi ülkelerinden askeri bir yardım beklemekte olan Ermenistan henüz aradığı yardımı bulamadı. Azerbaycan’dan beklediği sivillere yönelik saldırı gerçekleşirse böyle bir destek göreceğini umut eden Ermenistan, Azerbaycan’ın siyasi olarak da emin adımlarla ilerlediğini hesaba katamadı. Ve bu doğrultuda Azerbaycan’ın izlediği siyaset Ermenistan’ı cephede yalnız bıraktı.

Türkleri öne sürerek ikilik çıkarmaya çalışan Ermenistan, ‘’ Türk uçakları bizi vuruyor.’’ diyor. Ancak bunun yalan olduğunu Azerbaycan ve Türkiye açıklamış bulunmakta. Türkiye’nin Azerbaycan’ın yanında savaşa girdiğini öne sürerek destek almaya çalışan Ermenistan bu hile ile de bir sonuca varamamış durumda.