Yetim Nedir?
Yetim nedir diye sorulacak olursa şu şekilde cevap vermek daha doğru olur. Yetim İslam’da babası olmayan yani vefat eden çocuğa denir. Halk arasında her ne kadar yaşı ne olursa olsun her babası olmayan çocuğa yetim dense de İslam’da yetimliğin bazı şartları vardır. Bunların en başında da çocuğun yaşı gelir. Buluğa ermeden önce babasını kaybeden çocuğa buluğa çağına erene kadar yetim gibi muamele edilir ve yetim hükmünde olur. Fakat buluğa erdikten sonra artık o hüküm ondan kalkar ve reşit bir birey olduğu için hayatına o şekilde devam eder.
Yetim Malına Gösterilen Hassasiyet
Yetim olan kişi diğer çocuklardan biraz daha farklı kategoride değerlendirilir. Örneğin; onlar için babasından kalan para veya kendi mülkiyetleri diğer çocuklara nazaran daha hassas olarak davranılması gereken konulardan birisidir. Herhangi bir çocuğa verilen hediyeyi anne babası rahatlıkla kullanabilirken yetimin başında babası olmadığı için kendisine verilen para rahatlıkla kullanılamaz. Hatta bu konuda birçok ayeti kerimede olduğundan dolayı bilhassa bunun üzerine dikkat çekilmektedir. Nisa suresinde geçen ayete göre yetim malını yiyen kişiler karınlarına ateş yemiş sayılırlar. Yani bunların ahretteki durumu içler acısı olacağından dolayı yetim hakkına dikkat ederek kaçınmak gerekir.
Yetime Nasıl Davranılması Gerekir?
Yetim nedir konusu aslında sadece İslami açıdan incelenmemeli bilakis vicdanen de bakılması gereken konulardan birisidir. Yetim çocuğun başında babası bulunmadığından dolayı ve sadece annenin gözetimi altında kaldığından dolayı daha kibar ve merhamet bari bir davranış gerekir. İslami olarak bakıldığı zaman ise yetim çocuğa davranış hakkında birçok öğüt ve nasihat bulunur hadis-i şeriflerde de geldiği üzere yetime bakan ahrette benimle beraberdir buyurun Peygamber Efendimizin (s.a.v) sözü de hesabı alınarak yetime daha fazla dikkat etmek ve merhametle bakımını üstlenmek büyük ecirler almaya sebep olacaktır.
Buluğ Çağına Giren Kişiye Neden Yetim Denmez?
Buluğ çağı kadında ve erkekte farklı olarak tabir edilebilir. İslam’da buluğa ermenin 3 tane çeşidi olsa bile en basit tabiri ergenliğe girmek olarak adlandırılanca daha iyi anlaşılacaktır. Yetim nedir sorusuna verilen cevap her zaman buluğa ermeden önce babasını kaybetmiş olan çocuklar olarak denilir. Fakat Türkiye’de babasız büyüyen her çocuğa yaşlı bile olsa yetim de ne biliyor. İslam’da buluğa erene kadar denmesinin sebebi ise buluğa eren bir çocuk artık akil ve baliğ olarak adlandırıldığı halde Türkiye anayasa kanunlarına göre halen daha çocuk sayılsa bile aslında İslam’da özgür bir birey olarak değerlendirilir.
Yetim Hakkında ki Hükümler
Yetim çocuk hakkında İslam’ın getirdiği bazı kurallar vardır. Onları şu şekilde sıralamak daha uygun olacaktır;
- Yetim çocuğun akrabalarının ona bakma zorunluluğu
- Eğer akrabaları bulunmuyorsa bütün Müslümanların yetimlerin üzerinde sorumluluğunun olması
- Bakımını üstlenen kişiler her ne kadar onun geçimi ile ilgilinseler bile yetimin malından dilediği gibi kullanma hakkına sahip olmamaları gibidir.
- Yetim çocuğu dışarıda zarar verecek herkesten korumaları gibi kendisinin de eğer malı üzerindeki tasarrufunda yanlış kararları varsa uyarmaları gerekir.
- Yetim için alınacak ihtiyaçlar eğer babasından kendisine bırakan mallar varsa oradan karşılanır eğer malı yok ise akrabaları tarafından temin edilir.
Eğer yakın akrabası yoksa da devletin beytülmal halinden verilir. Fakat bu durum Türkiye’de bu şekilde işlemediği için ister yakın akrabası olsun isterse de olmasın her halükarda yetime bir maaş bağlanır. Yetim çocuk herhangi birisine maddi zarar vermişse onun yetişkinlik çağına gelip zararını telafi etmesi beklenmeden babasından kalan mal ile o zarar giderilir.